Bangsímon (Бангсимон)

Einu sinni var kóngur og drottning í ríki sínu (жили-были в одном королевстве король с королевой: «один раз был король и королева в королевстве одном»). Þau áttu son sem Sigurður hét (у них был сын по имени Сигурд: «которого звали Сигурд»). Í garðshorni skammt þaðan bjó karl og kerling (а в хижине неподалёку жили старик со старухой); hann hét Bangsímon (его = старика звали Бангсимон; bangsi – мишка; Bangsímon – Винни-Пух). Þau áttu eina dóttur sem Helga hét (у них была дочь по имени Хельга). Hún var jafngömul Sigurði kóngssyni (она была ровесницей Сигурда, королевского сына) og léku þau sér oft saman í æsku (и они часто вместе играли в детстве; leika – играть; æska – детство).

Einu sinni var kóngur og drottning í ríki sínu. Þau áttu son sem Sigurður hét. Í garðshorni skammt þaðan bjó karl og kerling; hann hét Bangsímon. Þau áttu eina dóttur sem Helga hét. Hún var jafngömul Sigurði kóngssyni og léku þau sér oft saman í æsku.

Svo bar við að kóngur missti drottningu sína (случилось так, что король потерял свою королеву = королева умерла); syrgði hann hana mjög (оплакивал он её долго; syrgja – оплакивать) og sat oft á haugi hennar (и часто сидел у её могилы; haugur – могила) og sinnti ekki ríkisstjórn (а о правлении и думать забыл: «не заботился»; sinna – обращать внимание, заботиться). Ráðgjöfum hans og hirðmönnum þótti svo mikið mein í þessu (его советникам и придворным это так не нравилось: «считали это настолько вредным»; ráðgjafi – советник; ráð – совет; gefa – давать; hirðmaður – придворный; hirð – двор; mein – ущерб; вред) að þeir gengu fyrir kóng (что пошли они к королю) og báðu hann hætta harmatölum sínum (и попросили его прервать свой траур; harmatölur – причитания; сетования; harma – грустить; сожалеть) og buðust til að fara og leita honum kvonfangs (и вызвались подыскать ему партию; kvonfang – женитьба; партия). Honum líkaði þetta ráð vel (он принял этот совет; líka – удовлетворять; vel – хорошо), en bað þá um að taka hvorki eyjafífl, annesjafljóð né skógarkonu (но приказал не приводить: «брать» ни простоватых островитянок, ни недалёких мысянок, ни дремучих невежд; eyja – остров; fífl – простак; annes – нос, мыс; fljóð – /поэт./ женщина; skógur – лес; kona – женщина).

Svo bar við að kóngur missti drottningu sína; syrgði hann hana mjög og sat oft á haugi hennar og sinnti ekki ríkisstjórn. Ráðgjöfum hans og hirðmönnum þótti svo mikið mein í þessu að þeir gengu fyrir kóng og báðu hann hætta harmatölum sínum og buðust til að fara og leita honum kvonfangs. Honum líkaði þetta ráð vel, en bað þá um að taka hvorki eyjafífl, annesjafljóð né skógarkonu.

Þeir hétu honum góðu um það (так они ему /по-хорошему/ пообещали; heita e-m – обещать кому-л.) og bjuggust síðan til ferðar (и отправились в путь; búast til ferðar – собираться в дорогу; búast – готовиться). Fengu þeir svo hafvillur miklar og sjóvolk (сбивались они с курса не единожды и много тягот претерпели: «получили они тогда сбитий с курса много и морских тягот»; hafvilla – сбитие с курса; haf – море; океан; villa – сбивать с пути; sjóvolk – тяготы морского путешествия; sjór – море; volk – тяготы; плаканье) og gekk þeim seint ferðin (и долго они так плавали). Loksins sáu þeir sorta mikinn fyrir stafni (наконец увидели они, как перед носом корабля /расстилается/ густой туман; sorti – чернота; темнота; затмение; stafn – форштевень; нос) og það með að þetta var eyland (и /при этом/ это был остров). Þeir gengu á land og fóru þangað til þeir komu að tjaldi einu (они пристали к берегу и шли до тех пор, пока не пришли к одной палатке). Sáu þeir þar fríða konu (увидели они там прекрасную женщину) sem sat á stóli og var að greiða hár sitt með gullkambi (которая сидела на стуле и расчёсывала волосы золотым гребешком; stóll – стул; greiða – расчёсывать; kambur – гребешок). Hún spurði þá hvert þeir væru að fara (она спросила, куда они путь держат) og hvert erindi þeirra væri (и что у них за дело). En þeir sögðu til hið sanna (а они рассказали ей всё, как есть: «правдивое»; hið – форма среднего рода ед. числа от определённого артикля hinn; sannur – правдивый).

Þeir hétu honum góðu um það og bjuggust síðan til ferðar. Fengu þeir svo hafvillur miklar og sjóvolk og gekk þeim seint ferðin. Loksins sáu þeir sorta mikinn fyrir stafni og það með að þetta var eyland. Þeir gengu á land og fóru þangað til þeir komu að tjaldi einu. Sáu þeir þar fríða konu sem sat á stóli og var að greiða hár sitt með gullkambi. Hún spurði þá hvert þeir væru að fara og hvert erindi þeirra væri. En þeir sögðu til hið sanna.

Hún sagði (она сказала): „Það er þá líkt á komið með kóngi yðar og mér (значит, с вашим королём произошло то же, что и со мной; yðar – ваш /вежливая форма/); því fyrir stuttu hef ég misst mann minn (ведь недавно я потеряла мужа; fyrir stuttu – недавно; stuttur – короткий). Hann var yfirkóngur tuttugu smákónga (он был главным из = властителем двадцати королей; yfirkóngur – «верховный, старший» король; yfir- – главный; smákóngur – «малый» король; мелкий князёк; царёк); víkingar réðust á ríkið (викинги напали на королевство; víkingur – викинг), kóngur féll (король пал; falla – падать), en ég flýði hingað (а я бежала сюда).“

Hún sagði: „Það er þá líkt á komið með kóngi yðar og mér; því fyrir stuttu hef ég misst mann minn. Hann var yfirkóngur tuttugu smákónga; víkingar réðust á ríkið, kóngur féll, en ég flýði hingað.“

Báðu þeir hennar svo til handa kóngi sínum (стали они её тогда просить выйти замуж за их короля; biðja e-n /sér/ til handa – делать кому-л. предложение руки /и сердца/; hönd – рука) og tók hún þeim málum vel (и она приняла их предложение: «приняла их речи благосклонно»). Síðan stigu þau öll á skip (тогда поднялись они все на корабль) og gekk þeim ferðin vel heim (и благополучно прибыли домой).

Báðu þeir hennar svo til handa kóngi sínum og tók hún þeim málum vel. Síðan stigu þau öll á skip og gekk þeim ferðin vel heim.

Þegar kóngur sá til ferða þeirra (когда король увидел, что они прибывают) lét hann aka sér í vagni til strandar (приказал он отвезти себя в повозке к берегу; aka – ехать; vagn – повозка; экипаж) og bauð hann drottningu að stíga í vagninn hjá sér (и пригласил королеву сесть к себе в повозку; stíga – шагать, ступать; подниматься; садиться /на лошадь, на судно/) og var þeim svo báðum ekið heim (и они вместе поехали: «их обоих отвезли» домой).

Þegar kóngur sá til ferða þeirra lét hann aka sér í vagni til strandar og bauð hann drottningu að stíga í vagninn hjá sér og var þeim svo báðum ekið heim.

Með því kóngi geðjaðist vel að drottningu þessari (поскольку королю понравилась эта королева; e-m geðjast að e-m /e-u/ – кому-л. нравится кто-л. /что-л./; geð – нрав; настроение) hóf hann bónorð sitt til hennar (сделал он ей предложение; hefja – поднимать; bónorð – предложение руки и сердца; bón – просьба; orð – слово) og tók hún því vel (и она приняла его). Lét hann þá efna til mikillar veislu (приказал он тогда устроить большой пир; efna til veislu – устраивать празднество; efna – выполнять; устраивать; veisla – празднование; банкет) og drakk brúðkaup sitt til hennar (и сыграли они свадьбу; drekka brúðkaup – сыграть: «выпить» свадьбу). Sigurður kóngsson skipti sér lítið af stjúpu sinni (королевич Сигурд сторонился своей мачехи; skipta sér af e-m – иметь дело с кем-л.) og vildi sem minnst eiga saman við hana að sælda (и желал как можно меньше с ней видеться: «иметь дел»; sem minnst – как можно меньше; eiga mikið/lítið saman við e-n að sælda – иметь/не иметь дела с кем-л.: «иметь много/мало дел с кем-л.»; sælda – просеивать).

Með því kóngi geðjaðist vel að drottningu þessari hóf hann bónorð sitt til hennar og tók hún því vel. Lét hann þá efna til mikillar veislu og drakk brúðkaup sitt til hennar. Sigurður kóngsson skipti sér lítið af stjúpu sinni og vildi sem minnst eiga saman við hana að sælda.

Nú líður og bíður (вот проходит время; líða – проходить; течь; bíða – ждать) þangað til drottning verður veik (до тех пор, пока королева не заболела; verða veikur – заболеть: «стать больным») og þótti kóngi það illt (и король из-за этого опечалился; þykja e-m illt – не нравиться кому-л.: «казаться кому-л. плохим»). Spurði hann þá drottningu (спросил он тогда королеву) hvort þetta mundi verða helsótt eða skrópasótt (смертельная ли это болезнь или притворная; helsótt – смертельная болезнь; hel – смерть; царство мёртвых; Хель – властительница царства мёртвых; sótt – болезнь; skrópasótt – симуляция болезни; skrópa – симулировать болезнь; прогуливать). En hún lést ætla (но она дала понять) að það mundi verða helsótt (что болезнь, вероятно, смертельна) og bað hún kóng að gera það fyrir sig (и попросила короля сделать так /для себя/) að láta Sigurð son sinn vaka yfir sér þrjár fyrstu næturnar í herbergi því (чтобы Сигурд, сын его, бдел над ней три ночи в тех покоях; vaka yfir e-m – бдеть над кем-л.) sem hún tók til (в которых она будет почивать; taka til e-s – пользоваться чем-л.) þegar hún væri dáin (когда она умрёт).

Nú líður og bíður þangað til drottning verður veik og þótti kóngi það illt. Spurði hann þá drottningu hvort þetta mundi verða helsótt eða skrópasótt. En hún lést ætla að það mundi verða helsótt og bað hún kóng að gera það fyrir sig að láta Sigurð son sinn vaka yfir sér þrjár fyrstu næturnar í herbergi því sem hún tók til þegar hún væri dáin.

Fór nú svo sem (оказалось так, что) drottning gat til (королева оказалась права: «догадалась»; geta til e-s – догадаться о чём-л.) að þetta var helsótt (что болезнь была смертельной) og lét kóngur flytja lík hennar í herbergi það (и приказал король перенести её тело в те покои) sem hún hafði til tekið (в которых она почивала) og búa um það eins og hún hafði sagt fyrir (и положить его так, как она велела; búa – приготовить; búa um – приготовлять постель; segja e-ð fyrir – предсказывать; segja fyrir um e-ð – давать указания о чём-л.). Síðan bað kóngur son sinn að vaka yfir líkinu (потом попросил король своего сына побдеть над телом), en hann mæltist undan því í fyrstu (но тот отказался от этого поначалу; mælast undan e-u – уклоняться от чего-л.). Kóngur varð þá byrstur við hann (король тогда разгневался на него; byrstur – строгий; суровый) og skipaði honum það (и приказал ему это; skipa – велеть) svo Sigurður þorði ekki annað en lofa að gera það (так что Сигурду не оставалось ничего другого: «не осмелился ни на что другое», как пойти и сделать это; þora – осмелиться).

Fór nú svo sem drottning gat til að þetta var helsótt og lét kóngur flytja lík hennar í herbergi það sem hún hafði til tekið og búa um það eins og hún hafði sagt fyrir. Síðan bað kóngur son sinn að vaka yfir líkinu, en hann mæltist undan því í fyrstu. Kóngur varð þá byrstur við hann og skipaði honum það svo Sigurður þorði ekki annað en lofa að gera það.

En af því hann var bæði myrkfælinn og líkhræddur (но поскольку он боялся и темноты, и трупов; myrkfælinn – боящийся темноты; myrkur – темнота; fælinn – боязливый; fæla – пугать; líkhræddur – боящийся трупов; hræddur – боязливый; hræðast e-n – бояться кого-л.) fór hann til Helgu karlsdóttur (отправился он к Хельге, мужиковой дочери) og bað hana að fá Bangsímon föður sinn til að vaka fyrir sig (и попросил её, чтоб Бангсимон, отец её, побдел за него). Karl var tregur til þess í fyrstu (мужик воспротивился поначалу; tregur – колеблющийся; медленный), en lét þó til leiðast (но потом дал себя уговорить: «повести») og hét að vaka fyrstu nóttina (и пообещал бдеть первую ночь; heita – обещать); fór hann svo heim í herbergi það (пошёл он тогда в те покои) sem líkið lá í um kvöldið (в которых вечером лежало тело).

En af því hann var bæði myrkfælinn og líkhræddur fór hann til Helgu karlsdóttur og bað hana að fá Bangsímon föður sinn til að vaka fyrir sig. Karl var tregur til þess í fyrstu, en lét þó til leiðast og hét að vaka fyrstu nóttina; fór hann svo heim í herbergi það sem líkið lá í um kvöldið.

En þegar hann kom þar inn (но когда он туда вошёл) spyr drottning (спросила королева): „Hver er þar (кто тут)?“

„Bangsímon karl í garðshorni (Бангсимон, мужик из хижины),“ segir hann (говорит он).

„Svei þér (чёрт тебя возьми: «будь проклят ты»), skömmin þín (/вот так /стыд /твой/; skömm – позор); ekki átt þú að vaka yfir mér (не ты должен надо мной бдеть); Sigurður kóngsson á að vaka yfir mér (а королевич Сигурд должен надо мной бдеть). Eru fölir fætur mínir (бледные у меня ноги; fölur – бледный)?“ segir hún (говорит она).

„Fölir svo sem grasstrá (бледные, как солома; grasstrá – травинка; gras – трава; растение; исландский мох; сено; strá – солома; соломинка; травинка),“ segir hann (говорит он).

„Þá er best að bera sig til (тогда лучше с этим что-то сделать; bera sig til við e-ð – приниматься за что-л.),“ segir hún (говорит она).

Með það reis hún upp af líkbörunum (с этим = с этими словами поднялась она из гроба; líkbörur – похоронные носилки; börur – носилки) og réðst á Bangsímon (и налетела на Бангсимона) og áttust þau við allt til dags (и боролись они до самого утра; eigast við – драться; иметь дело друг с другом).

En þegar hann kom þar inn spyr drottning: „Hver er þar?“

„Bangsímon karl í garðshorni,“ segir hann.

„Svei þér, skömmin þín; ekki átt þú að vaka yfir mér; Sigurður kóngsson á að vaka yfir mér. Eru fölir fætur mínir?“ segir hún.

„Fölir svo sem grasstrá,“ segir hann.

„Þá er best að bera sig til,“ segir hún.

Með það reis hún upp af líkbörunum og réðst á Bangsímon og áttust þau við allt til dags.

Þegar dagur rann (когда наступил день; renna – наступать) lagðist hún fyrir eins og áður (улеглась она снова /в гроб/, как прежде), en karl fór heim í kot sitt (а мужик отправился домой в свою хижину). Allt eins fór aðra nóttina (так же случилось и во вторую ночь) og eftir það neitaði karl með öllu (а потом отказался мужик наотрез; neita – отрицать; отказываться; með öllu – совершенно) að vaka hjá henni þriðju nóttina (бдеть над ней третью ночь), en gerði það þó fyrir bænastað dóttur sinnar (но всё же сделал так по просьбе дочери своей; bænastaður – просьба; ходатайство; bæn – просьба; молитва; stæður – место) að vera þar þá einu nóttina sem eftir var (побыть там ещё и на следующую ночь: «ночь, которая была затем»). En áður en hann fór (но прежде чем пойти) sagði hann þeim Sigurði og Helgu (наказал он Сигурду и Хельге) að þau mættu giftast að þremur árum liðnum (что они должны пожениться по прошествии трёх лет) ef hann yrði ekki kominn aftur innan þess tíma (если он оттуда не выйдет на этот раз).

Þegar dagur rann lagðist hún fyrir eins og áður, en karl fór heim í kot sitt. Allt eins fór aðra nóttina og eftir það neitaði karl með öllu að vaka hjá henni þriðju nóttina, en gerði það þó fyrir bænastað dóttur sinnar að vera þar þá einu nóttina sem eftir var. En áður en hann fór sagði hann þeim Sigurði og Helgu að þau mættu giftast að þremur árum liðnum ef hann yrði ekki kominn aftur innan þess tíma.

Fór karl svo heim í kóngsríki (пошёл тогда мужик во дворец: «в королевство») og í herbergi það sem líkið var í (в те покои, где лежало тело) og fórust þeim drottningu og honum sömu orð í milli og áður (и состоялся у него с королевой прежний разговор: «и прошли между королевой и ним те же самые слова, что и раньше») og glímdu síðan til dags (и боролись они потом до утра; glíma – бороться).

Fór karl svo heim í kóngsríki og í herbergi það sem líkið var í og fórust þeim drottningu og honum sömu orð í milli og áður og glímdu síðan til dags.

Þegar dagur rann (когда наступил день) varð hún að gammi (превратилась она в коршуна; gammur – коршун; /поэт./ конь), en hann að flugdreka (а он – в летучего змея; flugdreki – воздушный змей; flug – полёт; fljuga – летать; dreki – дракон); flugust þeir á í loftinu (взлетели они в воздух) og flugu yfir láð og lög (и кружили над лугами и долами; láð – суша; земля; lag – слой; пласт) uns þau komu að landi einu (пока не опустились на землю); þar varð drottning undir í skiptunum (там стали у королевы силы иссякать: «потерпела королева поражение на этот раз»; verða undir – потерпеть поражение; оказаться под чем-л.; попасть подо что-л. /падающее/; skipti – раз) og ætlaði karl að bíta hana á barkann (и собрался мужик загрызть её за горло; bíta – кусать; клевать; грызть; barki – горло; глотка). Baðst hún þá friðar (взмолилась она тогда о пощаде; biðjast /fyrir/ – умолять; friður – мир; покой) og hét karli að launa honum lífgjöfina (и пообещала мужику помиловать его; launa – вознаграждать; платить; lífgjöf – помилование; спасение жизни; líf – жизнь; gjöf – дар) þegar hún væri orðin kóngsdóttir í því ríki (когда станет королевной в том королевстве).

Þegar dagur rann varð hún að gammi, en hann að flugdreka; flugust þeir á í loftinu og flugu yfir láð og lög uns þau komu að landi einu; þar varð drottning undir í skiptunum og ætlaði karl að bíta hana á barkann. Baðst hún þá friðar og hét karli að launa honum lífgjöfina þegar hún væri orðin kóngsdóttir í því ríki.

„Hvernig ætlar þú að fara að því (как у тебя это выйдет)?“ segir karl (говорит мужик).

„Ég ætla að gera mig að dálitlu barni (я превращусь в маленького ребёнка; dálítill – маленький; dá- – довольно; сравнительно) og láta kónginn finna mig (и сделаю так, чтоб король меня нашёл) þegar hann fer á dýraveiðar (когда поедет на охоту),“ segir hún (отвечает она).

Karl lét hana þá lausa (мужик тогда отпустил её; láta e-ð laust – выпустить что-л.; laus – свободный) og fór hún í skóg einn mikinn skammt þaðan (и побежала она в глухой лес: «далеко оттуда»; skammtur – часть).

„Hvernig ætlar þú að fara að því?“ segir karl.

„Ég ætla að gera mig að dálitlu barni og láta kónginn finna mig þegar hann fer á dýraveiðar,“ segir hún.

Karl lét hana þá lausa og fór hún í skóg einn mikinn skammt þaðan.

Næsta dag eftir (на следующий день) fór kóngurinn í ríkinu á veiðar (отправился король того королевства на охоту) og fann í skóginum frítt meybarn (и нашёл в лесу прехорошенькую девочку; meybarn – девочка; mey – дева); tók hann það heim með sér (взял он её с собой домой) og ól það upp sem eigin dóttur sína (и стал растить, как собственную дочь; ala upp – воспитывать) því þau kóngur og drottning voru áður barnlaus (потому что у них с королевой раньше детей не было; barnlaus – бездетный). Mær þessi dafnaði svo fljótt að furðu gegndi (девица эта росла на удивление быстро; mær – дева; девушка; dafna – развиваться; процветать; fljótt – быстро; fljótur – быстрый; furða – удивление; gegna furðu – быть удивительным; gegna – означать).

Næsta dag eftir fór kóngurinn í ríkinu á veiðar og fann í skóginum frítt meybarn; tók hann það heim með sér og ól það upp sem eigin dóttur sína því þau kóngur og drottning voru áður barnlaus. Mær þessi dafnaði svo fljótt að furðu gegndi.

Karlinn Bangsímon hafði komið til kóngshallar (мужик Бангсимон оказался в королевском дворце) og dvaldist þar (и остался там; dvelja – пребывать; находиться); var hann látinn berja fisk (наказали ему рыбу удить; berja – бить) og gera annað slíkt (и всякое такое делать).

Karlinn Bangsímon hafði komið til kóngshallar og dvaldist þar; var hann látinn berja fisk og gera annað slíkt.

Þegar fram liðu stundir (когда прошло некоторое время) tók fósturdóttir kóngsins upp á því að bíta sig í fingurna (стала приёмная дочь короля себя за пальцы кусать; fósturdóttir – приёмная дочь; воспитанница; fóstur – воспитание; dóttir – дочь; taka upp á e-u – приниматься за что-л.) svo blæddi úr (так что пошла у неё кровь; blæða – кровоточить; blóð – кровь); sagði hún (сказала она) að karlinn sem hérna væri (что мужик, который там был) færi svona með sig (с ней так поступает; fara með e-n – обходиться с кем-л.). Þótti kóngi og drottningu mjög fyrir við karl (король с королевой за это на мужика рассерчали; þykja fyrir e-u við e-n – обидеться за что-л. на кого-л.); en þó var hann ekki rekinn burtu að heldur (но всё же прочь его не прогнали: «он не был прогнан»; reka – гнать; heldur – скорее; лучше; ekki að heldur – также не).

Þegar fram liðu stundir tók fósturdóttir kóngsins upp á því að bíta sig í fingurna svo blæddi úr; sagði hún að karlinn sem hérna væri færi svona með sig. Þótti kóngi og drottningu mjög fyrir við karl; en þó var hann ekki rekinn burtu að heldur.

Einu sinni (однажды: «один раз») þegar kóngsdóttir þessi var á gangi ein sér (когда королевна гуляла одна; vera á gangi – прогуливаться; gangur – прогулка) spurði Bangsímon hana (спросил её Бангсимон) nær hún ætlaði að launa sér lífgjöfina (когда она дарует ему спасение). Hún lést mundi gera það (она ответила, что вроде как сделает это; látast – делать вид; притворяться) þegar hún væri orðin kóngsdrottning þar í ríkinu (когда станет королевой в том королевстве).

Einu sinni þegar kóngsdóttir þessi var á gangi ein sér spurði Bangsímon hana nær hún ætlaði að launa sér lífgjöfina. Hún lést mundi gera það þegar hún væri orðin kóngsdrottning þar í ríkinu.

„Hvernig ætlarðu að fara að því (как у тебя это получится)?“ segir karl (говорит мужик).

„Ég ætla (я намереваюсь),“ segir hún (отвечает она), „að biðja drottninguna (попросить королеву) að sýna mér gripasafnið því hún lætur allt eftir mér (показать мне скотину, которую она мне оставит; sýna – показывать; gripasafn – стадо; gripur – предмет; скот; safn – собрание; коллекция; отара; стадо). Ég ætla að láta hana fara upp stigann á undan mér (я попрошу её впереди меня подняться по лестнице; stigi – лестница-стремянка; á undan – перед) sem þangað liggur upp (которая там стоит; liggja – лежать; находиться); en sjálf ætla ég á eftir (а сама собираюсь подниматься за ней) og þegar hún er komin í efstu stigarimina (и когда она поднимется на верхнюю ступеньку; efstur – высший, наивысший; stigarim – ступень лестницы; rim – перекладина; ступенька) ætla ég að kippa stiganum undan henni (дёрну я лестницу из-под неё; kippa – дёрнуть; рвануть; схватить; undan – из-под) svo hún hálsbrotni (тогда она сломает себе шею; hálsbrotna – сломать себе шею; háls – шея; brotna – ломать), dysja hana þar undir stiganum (похороню её под лестницей; dysja – хоронить /покрывать землёй или камнями/), fara í fötin hennar (надену её одежду), og svo ímyndar kóngurinn sér (и тогда король подумает; ímynda sér e-ð- воображать, представлять себе что-л.) að ég sé konan hans (что я его жена).“

Síðan skildu þau karl (на том они с мужиком и порешили: «расстались»).

„Hvernig ætlarðu að fara að því?“ segir karl.

„Ég ætla,“ segir hún, „að biðja drottninguna að sýna mér gripasafnið því hún lætur allt eftir mér. Ég ætla að láta hana fara upp stigann á undan mér sem þangað liggur upp; en sjálf ætla ég á eftir og þegar hún er komin í efstu stigarimina ætla ég að kippa stiganum undan henni svo hún hálsbrotni, dysja hana þar undir stiganum, fara í fötin hennar, og svo ímyndar kóngurinn sér að ég sé konan hans.“

Síðan skildu þau karl.

Fám dögum síðar saknaði kóngur dóttur sinnar (несколько дней спустя король не смог дозваться своей дочери; sakna – не видеть; не найти; скучать) og sagði drottning (и сказала королева) að líkast væri að fiskakarlinn (что это, вероятнее всего, рыбак; fiskakarl – рыбак; fiski – рыбная ловля; fiska – ловить рыбу) sem hefði einlægt verið að hrekkja hana (который постоянно досаждал ей; einlægt – постоянно; hrekkja – сыграть шутку; причинять беспокойство) hefði séð fyrir henni (отправил её на тот свет; sjá fyrir e-m – заботиться о ком-л.; /ирон./ отправить кого-л. на тот свет). Var karl þá tekinn fastur (тогда схватили мужика) og átti að leiða hann á bál og brenna (и повели его на костёр, чтобы сжечь; bál – костёр) hvernig sem hann bar það af sér (поскольку он такое совершил) að hann hefði drepið kóngsdóttur (что королевну убил).

Fám dögum síðar saknaði kóngur dóttur sinnar og sagði drottning að líkast væri að fiskakarlinn sem hefði einlægt verið að hrekkja hana hefði séð fyrir henni. Var karl þá tekinn fastur og átti að leiða hann á bál og brenna hvernig sem hann bar það af sér að hann hefði drepið kóngsdóttur.

Var hann síðan leiddur að bálinu (привели его тогда на костёр) og voru þau kóngur og drottning þar við einnig (и были король с королевой там тоже; einnig – также). En áður en karli væri hrundið á bálið (но прежде чем мужика бросили в огонь; hrynja – падать; валиться) baðst hann þess (взмолился он о том) að kóngur veitti sér eina bæn (чтобы король выполнил его просьбу; veita – предоставлять; разрешать) og þó ekki líf (если уж жизнь ему не сохранит: «и всё же /хотя/ не жизнь»). Kóngur hét honum því (король пообещал ему это). Bað karl þá drottningu (попросил тогда мужик королеву) að segja ævisögu sína (рассказать свою жизнь; ævisaga – биография: «история жизни»; ævi – жизнь). Hún sagði það væri fljótgert (она сказала, что долго это не займёт: «быстро делается») því hún hefði verið kóngsdóttir (потому что она была королевной) og síðan hefði hún gifst kónginum (а потом вышла замуж за короля) sem hún ætti nú (который у неё теперь) og síðan vissu allir um framferði sitt (а об остальном всем известно: «и потом знают все о её поступках»; framferði – поведение; fram – вперёд; fara – идти; ferð – поездка).

Var hann síðan leiddur að bálinu og voru þau kóngur og drottning þar við einnig. En áður en karli væri hrundið á bálið baðst hann þess að kóngur veitti sér eina bæn og þó ekki líf. Kóngur hét honum því. Bað karl þá drottningu að segja ævisögu sína. Hún sagði það væri fljótgert því hún hefði verið kóngsdóttir og síðan hefði hún gifst kónginum sem hún ætti nú og síðan vissu allir um framferði sitt.

Karl sagði þá upphátt alla ævi hennar (мужик рассказал тогда во весь голос всю её жизнь; upphátt – громко; hár – громкий) frá því hún kom þar á land (с того /момента/, когда она оказалась в государстве). Brást hún þá í flugdreka líki (обратилась она тогда в /форму/ летучего дракона; bregðast – меняться; превращаться; líki – форма) og flaug á karlinn (и налетела на мужика). En hann tók belg undan skikkju sinni (но он вытащил мешок из-под своего плаща; belgur – кожаный мешок /для хранения продуктов и т.д./; шкура; живот; skikkja – плащ; мантия) og kastaði yfir höfuð henni (и накинул ей на голову) svo hún lenti á bálinu og brann (так что она угодила в костёр и сгорела; lenda – приземляться; угодить; оказаться; brenna – гореть).

Karl sagði þá upphátt alla ævi hennar frá því hún kom þar á land. Brást hún þá í flugdreka líki og flaug á karlinn. En hann tók belg undan skikkju sinni og kastaði yfir höfuð henni svo hún lenti á bálinu og brann.

Réð karl þá kóngi til (посоветовал тогда мужик королю) að láta grafa upp hjá stiganum (чтобы он приказал раскопать /землю/ у лестницы) sem lá upp í gripasafnið (что стоит у хлева). Var það svo gert (та и сделали) og fannst allt (и нашли всё) eins og karl hafði frá sagt (как мужик говорил); þakkaði kóngur karli með mörgum fögrum orðum (отблагодарил король мужика /многими/ красивыми речами; fagur – прекрасный) að hann hefði frelsað sig frá þessari ókind (за то, что тот избавил его от этого чудовища; frelsa – освобождать; ókind – чудовище; негодяй; kind – овца; девочка), gaf honum skip og menn á (подарил ему корабль и команду: «людей») og sigldi karl síðan heimleiðis (и поплыл тогда мужик в сторону дома).

Réð karl þá kóngi til að láta grafa upp hjá stiganum sem lá upp í gripasafnið. Var það svo gert og fannst allt eins og karl hafði frá sagt; þakkaði kóngur karli með mörgum fögrum orðum að hann hefði frelsað sig frá þessari ókind, gaf honum skip og menn á og sigldi karl síðan heimleiðis.

En ef Sigurði er það að segja (а если о Сигурде говорить) að hann hafði misst föður sinn (то он потерял отца своего) meðan Bangsímon var erlendis (пока Бангсимон был на чужбине; erlendis – за границей; erlendur – иностранный) og hafði tekið við ríkisstjórn (и стал королевством править). Þegar karl kom heim (когда мужик добрался до дома) var Sigurður að halda brúðkaup sitt til Helgu (Сигурд праздновал свою свадьбу с Хельгой); því þá voru liðin þrjú ár (ведь прошли три года) frá því karl fór að heiman (как мужик покинул дом); varð þar því hinn mesti fagnafundur (поэтому была это очень радостная встреча; fagnafundur – радостная встреча; fagna – радоваться; fundur – встреча; находка; открытие).

En ef Sigurði er það að segja að hann hafði misst föður sinn meðan Bangsímon var erlendis og hafði tekið við ríkisstjórn. Þegar karl kom heim var Sigurður að halda brúðkaup sitt til Helgu; því þá voru liðin þrjú ár frá því karl fór að heiman; varð þar því hinn mesti fagnafundur.

Lifðu þau hjón síðan lengi saman með veg og virðingu (жили они: «их пара» с тех пор долго в славе и почёте; vegur – слава; virðing – уважение; почтение) og lýkur svo sögunni af Bangsímon (и на этом заканчивается сказание о Бангсимоне).

Lifðu þau hjón síðan lengi saman með veg og virðingu og lýkur svo sögunni af Bangsímon.